MACAM-MACAM LELEWANING BASA

Lelewaning basa

Leléwaning basa ya iku cara ngandharaké penggalih lumantaring basa kanthi cara mligi, sing nuduhaké jiwa lan kapribadèn panganggit utawa panyerat. Leléwaning basa sing apik iku kudu ngandhut telung unsur ya iku kajujuran, andhap asor, lan nengsemaké.

Ana ing leléwaning basa nggunakaké basa kias utawa basa sing éndah. Basa kias figure of speech ya iku sawijining panyimpangan basa kanthi cara evaluative utawa kanthi cara emotif saka basa baku ing sajeroning éjaané, wujud tembungé, konstruksi (ukara, klausa, frasa), lan aplikasi sawijining istilah.

Leléwaning basa dibédakaké dadi patang golongan, ya iku:

1.     Leléwaning basa perbandingan

2.     Leléwaning basa pertentangan

3.     Leléwaning basa pertautan

4.     Leléwaning basa perulangan

Leléwaning basa perbandingan

Leléwaning basa perbandingan ya iku leléwaning basa sing bandingaké karo babagan singhakikaté béda nanging dianggep padha. Antarane:

·         Simile/parumpamaan ya iku leléwaning basa sing bandingaké karo babagan sing hakikaté ana gayutané lan sengaja dianggep padha.

·         Metafora ya iku leléwaning basa sing bandingaké babagan sing implisit dadi ora gunakaké tembung (lir lan kaya) antarané babagan sing béda.

·         Personifikasi ya iku leléwaning basa sing nggunakaké sipat insani tumuju ing barang mati lan pamanggih sing abstrak.

·         Alegori ya iku carita sing dijabarké ing sajeroning lambang-lambang.

·         Pleonasme ya iku leléwaning basa sing nggunakaké tembung sing keluwihen utawa mubadzir, sing sabeneré ora kanggo.

·         Antitesis ya iku leléwaning basa sing nganakaké pambandingan utawa komponèn antarané loro antonim

·         Depersonifikasi ya iku leléwaning basa sing nggunakaké sipat piranti tumuju ing manungsa.

·         Perifrasis ya iku leléwaning basa sing nggunakaké tembung sing luwih akèh katimbang sing dibutuhké.

·         Prolepsis ya iku leléwaning basa sing awujud nggunakaké sawijining tembung utawa akèh dhisik sadurunge gagasan utawa kedadèan sing sajati.

·         Eparnortesis ya iku leléwaning basa sing awujud wiwitane arep mretelake sawijining, nanging ndeloki sing salah kaya piyé.

Leléwaning basa pertentangan

Lelewaning basa pertentangan ya iku tembung kias kang ngandharaké tentangan kanthi apa baé sing dimaksudake. Antarané:

·         Hiperbolaya iku lelewaning basa sing ngandharaké kanthi cara luwih.^[2].

·         Litotesya iku lelewaning basa kang wujud pernyataan kanthi cara nyangkal utawa mblenjanin sawalikipun.

·         Ironi ya iku lelewaning basa kang ngandharaké teges kang lawanan kanthi maksud ngèlèk-èlèk utawa ngawonaké.

·         Oksimoron ya iku lelewaning basa kang ngandhut tentangan kanthi gunakaké tembung-tembung kang lawan ing frase sing pada.

·         Paradoks ya iku lelewaning basa kang ngandhut tentangan sing nyata kanthi fakta sing ana.

·         Klimaks ya iku lelewaning basa kang awujud reng-rengan andharan sing sansaya suwé sansaya ngandhut penekanan.

·         Anti klimaks ya iku lelewaning basa kang dadi acuan sing isiné pamanggih kang diurutaké saka paling wigati nganti sing ora wigati.

·         Paronomasia ya iku lelewaning basa kang isiné panjajaran tembung kang swarané padha nanging tegesé béda.

Leléwaning basa pertautan

Leléwaning basa perulangan

Perulangan utawi repetisi inggih punika lelewaning basa ingkang ngandhut pangambalan ungeling basa, wanda, tembung, utawi frasa menapa dene peranganing ukara ingkang wigati kangge paring tekanan selebeting konteks ingkang jumbuh.